1

Rusca “Azerbaycan” gazetinin 1919-cu il, 1 fevral, 23-cü sayında Türk alifbasının yeniden gurulmasına (K reforme Tyurkskogo alfavita) adlı bilimsel yazı yayımlanmışdır. Yazını oxuyanda Azerbaycan Türklerinin ulusal öncülü Mehemmed Emin Rasulzadenin “On illik kiçicik bir ara Azerbaycan türklüyünü çoxlu basını, çeşidli guruluşları, politik çevreleri, gizli toplulugları, çağdan, olan-bitenden anlar aydınları olan, anlaglı, bilinc yiyesi bir toplum durumuna goymuşdu”…“İndilik ulusal amacın böyüklüyü, çetinliklerine uyğun bir gurumu yoxdusa da, daha politik düşüncesiz, ulusal isteksiz bir toplulug da deyildi, yaşamını oluşduracag şeyleri olan, diri, yaşamag istediyini duyuracag bir varlıg durumunda idi” sözleri yadıma düşdü. (Mehemmed Emin Rasulzade. Azerbaycan Cümhuriyeti. B. 2015, 36-cı s. Yeniden işleyib çap eden:Yadigar Türkel, felsefe üzre elmler doktoru).

Ancag özümüzü goruyammadığımızdan, yağılar öz satgınlarımızın yolgösterenliyi, yardımı, desteyile Azerbaycanı yeniden ele keçirib parçaladılar, uluslaşan Azebaycan Türklerine dövlet soygırımı etdiler.

2

“Türk alifbasının yeniden gurulmasına” yazısının sonunda yazarının adının olmaması sevincimi gursağımda goydu. Gazetin 12 fevral, 1919-cu il, 32-ci sayında A.B.Efendiyevin Türk alifbasının yeniden gurulması ile bağlı daha geniş yazısını görende çox sevindim. Gazetin 26 mart 1919-cu il, 63-cü sayında bu yönde daha böyük yazı yayımlanmışdır.

Abdulla bey, 2-ci yazısında birincinin çapında “toxunulmaz”, “mügeddes”, gerçekde ise “ilan-gurbağa” olan Arab yazısında buraxılmış texnik yanlışları A.B.E., 3-cü yazıda ise A.B.Efendiyevtek sonlandırıb.

Türk ulusal kimliyini tanımamagdan doğan, ad-soyadı A.B.Efendiyev biçimde öyreşilmiş yazma meni günlerle A.B.-nin kimliyini öyrenmeye yöneltdi. ASE-ye, AXCE-ye baxdım, başga gaynagları axtardım. Mence, bu yazar XX yüzilin görkemli türklerinden, “Ehrar” Partiyasından Azerbaycan Respublikasının Parlamentine de seçilen, ancag sonralar ehrarçılardan ayrılmış, görkemli eyitimçi aydın Abdulla bey Efendiyevdir.

İndi bu yazını yazarken A. B. Efendiyevin kimliyini yüzde yüz aydınlaşdırmışammı? Belke de, yox! Buna göre de, ortaya bir daha belli bir Türk dil yasası çıxır: Azerbaycan Türkünün bireyinin kimliyi AD, SOYAD, daha geniş bilgi vermek isterken AD, ATA ADI, SOYAD biçiminde yazılmalıdır!

3

EL (Arabca xalg) AÇINI (Arabca dövlet) gurar, açı ULUSU (Arabca millet) goruyar, yaşadar, gelişdirer, tanıdar, uluslararası alanda doğruladar. Azerbaycan Türkleri 1989-cu il oktyabrın 18-de Rus-ermeni-sovet-mason bolşefaşistlerinin öz satgınlarımızın elile, 1920-ci il aprelin 27-de dağıtdıgları, ulusal idealımız –  demokratik Azerbaycan Respublikasını yeniden gursa da, 1993-cü il iyunun 15-de, “köhne komunistler”in toplumun tör-töküntülerinin eli,  aldanmışlarının desteyile  ölkede ağalığı ele keçirmesinden sonra öten 30 ilde yeridilen yanlış, sorumsuz, avtoritar, antidemokratik, çağ dışı politikalardan Türk ulusu, Azerbaycan toplumu yeterince gelişmeyib. İller keçir, Azerbaycan Respublikasının başında duranlar üstlerine düşen görevı çağdaş evrensel hüguga uyğun  anlamırlar, yerine yetirmirler!

4

Rusiya İmperiyası 19-cu yüzilin başlarında Guzey Gafgazı, Azerbaycanı, Dağıstanı tutdu. Bu sürede Rusiya İmperiyasının Türklerle, onlarla bölünmez yaşam bağı olan başga müselmanlara garşı yeritdiyi ulusustü politikaları son 25-30 ilde az-çox öyrenmişik. Onun bir adı vardır: ulusal kimlik düşüncesini, ulusal yaddaşı pozmag,  dağıtmag, ASİMLYASİYA politikası.

Azerbaycanda asimilyasiya politikasının töretdiyi düşüncesizliyin biri de 30 ilde ulusal Türk ad, soyadlarına keçmeni bitirmek, yeni gözel adlar, soyadlar yaratmag yerine çox ara adımızı, soyadımızı ruslartek  A.B. Efendiyev kimi yazmağımızdır. Adın, ata adının baş herflerinin, soy adınınsa bütöv yazılıb deyilmesi Türk düşüncesine yaddır! Türk dilinde, birinci adamın adı deyiler, sonra soyadı, soy ağacı gösteriler. Baxag: Yadigar Türkel, Cemil Hasanli, Xalig Bahadır, Mübariz Süleymanlı, Dilaver Azimli, Beylerbeyi Gasımlı, Yasemen Garagoyunlu, Seadet Cahangir, Azer Baycan, Deniz Şener, Buğac Çalışgan, Turgay Beydili, Gülxan Şamaxılı…

Türk  dilinde A.B. Efendiyev yazı, düşünce biçimi yoxdur!

5

Yazıda, elece de düşüncelerdeki bu dolaşıglığı anlayandan sonra, aradan galdırmag üçün, 1997-ci ilde, Zahid Mehemmedoğlu ile birlikde “Yazışma ve Kargüzarlıg” adlı YOLGÖSTERİCİ yazdım. Bilimçilerin, aydınların çox yaxşı garşıladığı bu yazı bitiyini işleyib, 1999-ci ilde de çap etdirib payladım.  Yolgöstericinin 2007-ci il çapı Azerbaycan Türklerinin yazı işleri tarixinde daha uğurlu bir olaydı. Bele ulusal işleri 2-3 ilden bir gelişdirib, çap etmek, yaymag gerekdir! Azerbaycan Respublikasının ulusal kimliyini anlamamış, gün-günden avtoritarlaşan açı yetkililerinin gözlerinin bele ulusal şeyleri görmemesi doğaldır!

İllerdir Azerbaycan Respublikası açısının başında duranlardan demek olar heç birinin soy adını deyişmemesi de bu ulusal düşüncesizliyi gösteren, dolaşdıran, acınacaglı durumdur: Heydar Aliyev, İlham Aliyev, Mehriban Aliyeva, Ramiz Mehdiyev, Ogtay Asadov, Ali Hasanov, Ali Ahmedov, Abulfaz Garayev… Tersine olsaydı daha etkili, daha düzgün, daha yaxşı olardı! Başçı öncü, öncül olar!

Mense 1988-ci ilden Azerbaycan basınında Yadigar Türkel adı ile yazılar yazmağa başladım, 1992-ci ilde, indi birilerinin lağla AXC – Müsavat ağalığı, gerçekde ise özünegelme çağında soyadımı deyişdirdim. Onadek heç eşitmediyim, indi neçe-neçe çocuga verilmiş TÜRKEL soyadını da özüm düzeltmişem. Bilesuvardan, Beydili uruğundan olduğumdan, atamdan Türk olduğumuzu eşitmişdim. Yaraşdırdım: TÜRK EL.

6

Abdulla bey Efendiyev birinci yazısında deyir: “Bizim yazı, bizim alifba heç de yaxşı günde deyildir. Bizim ele, ulusa yad, başdan-ayağa Fars diline uyğunlaşdırılmış Arab yazısının toxunulmazlığı yalanına çoxmu dözeceyik? İnanıram yox! ” (“Naşa pismennost, naşa azbuka stoyat daleko ne na vısote polojeniya. Dolgo li nam pridyotsya yeşyo vıderjat borbu s gospodstvuyuşimi u nas lojnımi sujdeniyami o neprikosnovennosti çujdoy dlya naşego naroda, Arabskoy azbuki s çisto farsidskoyu pererabotkoyu? Ya uveren, çto net…”).

Bax, özünü, ulusal kimliyini tanımayanın varlığına ideologiyanı bele yeriderler! İslam ideolojisinde olduğudek: mügeddeslik yalanı ile: mügeddes Allah, mügeddes Guran, mügeddes Kabe, mügeddes Kabe daşı, ne bilim “11 ayın sultanı”, mügeddes Ramazan yalanları, uydurmaları ile!

Deyende ay biliksiz, ay oxumamış, ay yobaz, bu evrende, bu dünyada Arabca mügeddes bezeyi vurduğunuz, Türkce gutsal, toxunulmaz sey yoxdur! Bunu Abdulla bey Efendiyev de yüz il gabag, sizintek anlamazlardan yaxşı bilirdi!

Ramazan ayı o biri aylardan nece gutsal olur?! Ramazan gutsaldırsa, toxunulmazdırsa, mügeddesdirse, yeri-yurdu bilinmeyen Allah sizi bele cox sevirse, ölende müselman olduğunuza göre ancag sizi cennete gönderecekse, gönderirse, tekce Türkiye Respublikasında Ramazan bayramı günleride yollarda 106 müselmanı niye öldürmüş, 800-nü niye yaralamışdır?!

Deyirler: sen bilmezsen, molla Vasim Memmedaliyevle Molla Allaşükür bele deyir.

7

Neden mügeddes olduğu bilinmeyen Ramazan bayramının baş alıb getdiyi bu günlerde, gonşumuzda ağlasığmaz bir yas “kababxana”sını da görmüş, Rus ulusundan olan, menden de yaşlı bir bilimçi tanışım dedi: bey, mence Azerbaycan Türkleri günden-güne dine gapılır, gapıldıgca da 120-130 il gabagkı “MERTVESLERE, JİVIYE TRUPILARA, MYORTIVIYE DUŞI”lara çevrilirler. Ele bil, ölkenin başında duranlar da bunu isteyirler. Açının, Türk ulusunun bütün gücünü ağılsız ERMENİnin yanıtını verib, biryollug yerinde oturtmağa yöneltmekdense, bunlar kefde-damagda, Bakının ortasında “Formula-1” keçirib ulusun pulunu göye sovurmagda, insanları dinle uyutmagda. Bu yanlış politikadan ölkede gebristanlıglar pirlerle doldurulmagda, xatunlar çadraya bürünmekde, yaşıl oğlanlar saggal uzadıb, şalvarlarının ayağını kesmekle yeni meşdiibadlaşmada, gırxlotular hansısa bir yobazın galoşunu, papağını “ziyaret”e gelenlerin başına sürtüb onları  “sağaltmagda”.

Bazar el yaxır. Yoxsulluğa, çetin yaşama dözmeyen yurddaşlar özünü öldürür. Ata-analar oğul-gızlarını oxutmag üçün universitetlere ödenen soyğunçulug pulunun alovunda govrulur. Ele bil, ölkede heç AMEA, Gadınkom, Kültür Bakanlığı, ne bilim ne yoxdur. İndı de JARA gelir!… Gel, yanma görüm, nece yanmırsan?!

Bele ağıllı, yurdsever yurddaşa ne deyesen?! Ancag kor başçılar onun gördüklerini görmürler.

8

Oyanmış, kimliyini anlamış Türk ulusunun gurucu bahadırları 1918-ci il mayın 28-de demokratik Azerbaycan Respublikasını gurandan bir ay keçmemiş, iyunun 27-de Azerbaycan Respublikasının dövlet dilinin Türk dili olduğunu  bildirdiler: “Dövleti-lisan Türk dili gebul edilerek…”.

Gurucu bahadırlar az sürede Türk dilinin, Türklük düşüncesinin Türk ulusunun düşüncesine daha derin yerleşmesi üçün böyük işler gördüler. Ancag sonrakı olaylar Azerbaycan Türkünün ulusal düşüncesini dağıtmağa yöneldiyinden, yeni imperialistler – Rus-ermeni-sovet-mason bolşefaşistleri Azerbaycanın Latın yazısını Rus Kiril yazısna deyişdiler. İncelediyim Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasındakı Alifba ile bağlı yazıda da ancag Rus Kiril yazısının Azerbaycanda uyğulanmasından danışılır.

9

1992-ci ilin dekadrın 22-de Azerbaycan Parlamenti Azerbaycan Respublikasının dövlet dilinin adını gaytarıb TÜRK DİLİ etdi. Bu, Türk ulusunun Azerbaycan Respublikasının yaradılmasından sonra ikinci en önemli medeni özünütanıma olayı idi! Ancag 1993-cü il iyunun 15-de Ağalığı ele keçiren, bir çoxlarının güvendiyi Heydar Aliyev başga işi yoxmuş kimi, 1995-ci ilde “gözetlenen”, basgıçı, formal çekişmeden sonra Azerbaycan Respublikasının AÇI dilinin adını deyişib, yeniden Azerbaycan dili etdi. Bu bağışlanmaz, yanlış olay, Azerbaycan Türklerinin güclenmekde olan ulusal düşüncesini yeniden dağıtdı, dolaşdırdı, çıxmaza saldı!!!

                                        10

Yazını yazarken baxdığım gaynaglardan biri de Yagub Mahmudovun başçılığında buraxılmış Azerbaycan Xalg Cümhuriyeti Ensiklopediyası oldu. İki cildlik bu toplunun yazılmasında emeyi olan bütün bilimçilere, texnik işçilere çox sağ olun! – deyirem. Ancag AXCE-nin yazılmasında acıg-aydın görünen gereksiz ideoloji basgının yaratdığı yanlışlar göz bozardır, ürek dağlayır. Bu, ayrı bir böyük bilimsel, politik, ideoloji konu olduğundan ondan burada geniş, bilimsel danşmağa gerek yoxdur! Ancag yazıya tuş geldiyinden bir neçe şeye toxunmalıyam.

AXCE-de: “Azerbaycan Respublikasının Prezidenti İLHAM ALİYEVİN Azerbaycan dilinde latın grafikası ile kütlevi neşrlerin heyata keçirilmesi haggında” 12 yanvar 2014-cü il tarixli serencamı ile neşr olunur ve ölke kitabxanalarına hediye edilir” yazılmışdır. Burada yazılanların tersine Türk ulusunun var-yatırı, Azerbaycan Respublikası açısının pulu, gücü ile yayımlanmış bele bitikleri çox ara açı gurumlarında işleyenlere satır, pulunu onların donluğundan tuturlar. Bu, Azerbaycan Respublikasında bir yanlış “açı geleneyi”ne çevrilmişdir. Mendeki AXCE-ni de stadionlardan birinin başçısı olan birçağkı yetirmem bağışlayıb.

Mense, Mehemmed Emin Rasulzadenin 8, Alimerdan bey Topçubaşının 1, Aleksandr Şepotyevin 1 bitiyini yeniden işleyib borca çap etdirmiş, yurddaşlarımıza paylamışam. Bu günlerde Türkiye Respublikasında oxuyan bir universitet öyrencisinin anası zeng edib, Azerbaycan Türklerinin ulusal ideologu Mehemmed Emin Rasulzadenin 2012-ci ilde yayımladığım Gafgaz Türkleri bitiyini istedi. Azerbaycan Prezidenti Yanında Ali Atestasiya Komisiyasından geri gaytarılmış o, son bitiyi Azerbaycan Türklerinin gelecek dönmez ideologlarından birine yolladımsa, ne gözel olmuşdur!

11

Bakı Kitab Klubunun başçılarının Mehemmed Emin Rasulzadenin 2018, 2011-ci illerde yayımladığım Azerbaycan şairi Nizami bitiyini çap etmek isteyini eşidende sevincden göye uçdum.  Demek, ancag yüz bitik çap olunsa bele, bütün yağıçılığa baxmayarag Azerbaycan Türkü, Azerbaycan,  Nizami Genceli, Mehemmed Emin Rasulzade yaşayır, yaşayacagdır!!!

12

Yagub Mahmudovun AXCE-sinin başlanğıcında yazılıb: “Ümumdünya tarixinin dahi şexsiyeti, Azerbaycan xalgının gurtuluş mübarizesinin galibi ve yeni Azerbaycanın gurucusu Heydar Aliyevin parlag xatiresine hesr olunur”.

Arab sözlerile gumbuldadılmış cümlenin birinci vergülünedek bölümünü heç olmasa “Dünya tarixinin böyük şexsiyeti” yazsaydılar, yene “derd yarı olardı”. “Azerbaycan xalgının gurtuluş mübarizesinin galibi” bölümü ise anlamsızdır! Bu, Türk dilini yaxşı bilmemekden çox, “padşahım Güneş de senin gözel üzünü görmek üçün çıxıb” düşüncesinin töretdiyi dayaz, gul düşüncesizliyidir, axmaglıgdır! Bir adam, başçı, öncül, kim olur-olsun, bir ulusun “gurtuluş mübarizesinin galibi” nece ola biler?! Bu, oxumamış yaltag jurnalist mentigile o adam ulusun üstünde durur. Bele olmaz!

Türk dilinde gözel, anlamlı cümle gurammayan, gurulmuşu düzeldemmeyen adam nece akademik olur? Ancag Azerbaycan Respublikasını demokratik respublikaçılıg ilkelerinden uzaglaşdırmagla, Yagub Mahmudovun yerlisi Abdulla bey Efendiyevin yüz il gabag garşı çıxdığı, bireylerinin erliyini, erdemliyini, kişiliyini, ulusun özünügorumasını, özünütanımasını, özünütanıtmasını, özünüdoğrulamasını yox eden politik yöntemlerle, İslam dini adı altında yeridilen söylencelerle, yalanlarla, ideoloji dogmalara!

I Pyotrdangalma, toplumda yaltaglıg ölçüsütek anılan bu anlamsız, gereksiz, uydurma akademik “ad”ı ortadan galdırılmalıdır! Elece de onu üstelemiş “xalg artisti”, “xalg şairi”, “xalg yazıçısı” adları da.

13

AXCE-nin “Dil siyaseti” bölümünü oxuyanda Azerbaycanda bu gün de yağıların yeritdiyi dil siyasetinin sürdüyü görünür: “Azerbaycan Hökumeti 1918-ci il 27 iyun tarixli gerarı ile o zaman Türk dili adlanan Azerbaycan dilini dövlet dili elan etdi”.

Niye yalan danışır, tarixi saxtalaşdırırsınız, elin, ulusun düşüncesini dolaşdırırsınız?!  Ellerinde  demek olar, heç bir olanag olmayan o igidler, bahadırlar, erler, aslanlar: “Dövleti-lisan Türk dili gebul edilerek, ileride bütün mehkeme, idareyi daxiliye ve sair devarix vezifeleri başında duranlar bu lisanı bilsinler olana geder hökumeti müesiselerde Rus dili istemalına da müsaide edilsin!” – demişler.

Beyler, beyimler! Bele yalan-palan, sözoynatmalarla ULUS yetişmez! Buradakı bilime, bilimçiye yaraşmayan oynağanlığınız yarım cümle doğru deyenden sonrakı, Rus strateglerinin uydurduğu “rodnoy yazık-ana dili” penceresinden aydın görünür. Dilçilikde ana dili anlayışı olsa da, bu anlayışı Rusiya İmperiyasında Türklerin, başga “inorodes”lerin başını gatmag üçün geniş yayıblar! Siz bu gün de Az.TV-den çocuglara Ana dili adı altında Arab sözlerile dolu, yığıntı bir şey öyredirsiniz! Azerbaycan Türkünün bahadır babaları ise bele deyibler: İç işleri bakanı Behbud xan Cavanşir: “…Yüksek vezifede işleyen ve Türk dilini bilmeyen memurlar…”, Abgulla bey Efendiyev deyirdi: “…müellimler gerek Türk diline aşina olsunlar…Türk dilini yaxşı bilsin…Her şöbede nece ki geyd olunmuşdur, Türk dili mecburi olsun”.

Bilin! Azerbaycan Türklerinin dilinin Türk adı gaytarılmayınca, ona vurulan, Açıdan keskin yanıtlanmalı Azeri-mazeri bezekleri bitmez!!!

14

Yağıların yeritdiyi ulusüstü dil politikasından Azerbaycan Türkünün gözel adına kim ne isteyib o adı verib: Türk dili, Tatar dili, Gafgaz tatarlarının dili, Azerbaycan dili, Müselman dili, Gafgaz müselmanlarının dili, Arazboyu tatarların dili, Arazboyu müselmanların dili, Zagafgaziya müselmanlarının dili, Azeri dili…

Azerbaycan Respublikasında filolog akademiklerin sayı az galıb 10-a çatsın, ancag ölkede ulusal dil politikası yoxdur! Dilçi akademik “eser”ini Azeri dili adlandırırsa, AMEA Dilçilik İnstitutunun örnek olmalı akademik dilçibaşısı Şeyx Nasrullatek danışırsa demek bu gün de yanlış yoldayıg, ölkede Arabın İslam dini adı altında “şeyxnesrullalaşdırma”, Rusun “amilyanovlaşdırma” politikası sürür.

15

Politologiya bilimine göre Azerbaycan Respublikasında politik anlamda 10 milyon Azerbaycanlı yaşayır: Türkler, Ruslar, Ukraynalılar, Yahudiler, Gürcüler, Ermeniler, Tatarlar, Lezgiler, Talışlar, Kürdler, Tatlar, Avarlar, Saxurlar, Buduqlar, elece de başgaları. Azerbaycan Respublikasının bütün yurddaşları etnik kökünden asılı olmayarag AZERBAYCANLI, etnik anlamda ise Türk, Rus, Ukraynalı, Yahudi, Gürcü, Ermeni, Tatar, Lezgi, Talış, Kürd, Tat, Avar, Saxur, Buduq, elece də başgalarıdır. Bütün etnik gruplar özüne Rusam, Gürcüyem, Yahudiyem, Azerbaycan Türklerile dayı oğlu, xala oğlu olan Gafgaz Ellerinden olanlar bele, Lezgiyem, Avaram, Saxuram, Buduğam, Çeçenem… deye, yazdıra biler, tekce Azerbaycan Türklerinin TÜRKEM demek hügugu yoxdur?! Hansısa bir ulusun, elin, etnik destenin adının gizledilmesi, yasaglanması çağdaş uluslararası hügugda da yasagdır. Uluslararası hügugda heç kimin ulusal kimliyini gizletmek, danmag olmaz! Azerbaycan Ağalığı bunu anlamalı, iki yüz illik imperiya politikasınından dönüb, Türklerin etnik Türk adını gaytarmalıdır!

Beyler, beyimler, düzgün yola dönme çağıdır! Başga yol yoxdur!!!

16

Azerbaycan Respublikasının başçıları ile Türkiye Respublikasının molla Erdoğanın başçılığındakı dinçi yobazlar düşüncelerinde heç olmamış “Bir millet, iki dövlet” sözünü tez-tez işletseler de, Türk dilinin ortaglaşdırılması yönünde demek olar, heç bir iş görmürler. Azerbaycan Türklerinde oldugca gözel galmış, Türkiyede korlanmış, onlarda çox yaxşı gorunmuş, bizde pozulmuş sözlerin yeniden ortaglaşdırılması, Türk dilinin Arab-fars dillerinin bataglığından, çör-çöpünden arındırılmasından başga görülmeli işlerden biri de, uzun illerin ayrılıgdan alifbalarda yaranmış herf, ses, işare ayrılıglardır. Bu ayrılıglar dil bilimçilerinin, aydınların çoxsaylı, çoxyönlü çalışmaları, çekişmelerile düzeldilmeli, Dede Gorgudun gözel Türk dilinde yaradılmış ayrılıglar ortadan galdırılmalıdır!

17

İnsanların adları, soyadları onların ulusal düşüncesini oluşduran önemli etkendir. İslam ideolojisile Türklerin düşüncesini bu yönde de pozmuşlar. Azerbaycan Türkünün menevi deyerlerinin dağıdıldığı son dönemde de İslam geriçiliyi çox öne çıxarılmışdır. Bu gün doğulan çocuglara daha Bayandır, Selcug, Teymur, Toğrul, Elxan, Elbeyi, Eldar, Elşen, Yaşar, Burlaxatun, Güllübeyim, Tellibeyim, Güllü, Gızılgüül, Benövşe… adları yox, ancag Mehemmed, Hesen, Hüseyin, Kenan, Ömer, Heydar… kimi Türk düşüncesine yad Arab adlarının goyulması yeni ulusal düşünce dolaşığı töredir!

18

Azerbaycan Radiosunun Azerbaycan Türklerinin, elece de Gafgaz Ellerinden olan Azerbaycanlıların düşüncelerinin oluşmasındakı yeri çox böyükdür! Azerbaycan Radiosu 1960-cı illerden menim de eyitimimde, düşüncemin oluşmasında önemli olub. Ancag men bu gün acı da olsa bir söz demeliyem: 1, 5 – 2 ildir Azerbaycan radiosu yoxdur. Seher işe gederken Azerbaycan Radiosundan Bülbülün, Reşidin, Xanın, Müslümün, Lütviyarın, Şövketin, Saranın, Rubabanın, Zeynebin, Nerminenin… gözel sesini eşider, duyğulanar, dinceler, isteklenerdik. İndi o arada, elece de bütün günü belli bir neçe xatunun estrada musigisi adlandırılan, düzüne galsa oynağanlıg, bambılılıg olan gumbultu, gurultu verirler. Keçirirsen yaranandan az da olsa “ictimai”nin radiosu olmamış “İctimai Radio”ya, görürsen jurnalist dedikleri 1-2 xatun ağlınagelenleri danışır, düşüklük, bamçılılıg edir…

Oxumamış, ulusa yad başçıların ortadan galdırdıgları Felsefe dersinde “ictimaileşme kategoriyası” öyredilirdi. İndi ictimaileşme kategoriyası yox, düşüklük, bambılılıg, yaltaglıg, gullug, din geriçiliyi öyredilir. Bele olmaz!!!

19

Yayın gelmesile heyete çıxmış, çocugların birinden “goçum adın nedir?” – sordum.

Dedi: – Aziz.

Dedim: Aziz ne demekdir?

Dedi: – Bilmirem!

Dedim, aziz Arab sözüdür, Türkce sevimli demekdir. Sevimli nedir, bilirsenmi?

Dedi: – He!

Azerbaycanda ise adları belirleyen oxumamışlar, anlamazlar Arab sözleri Sakiti, Revanı anlamlı sayıb, Coşgunu sıradan çıxarmışlar.

Ay anlamazlar! Igidin adı Coşgun olar, Bahadır olar, Sakit olmaz!!!

20

Bakının küçelerindeki göstericilere baxanda: Motergare, Mozzarella, Siti Market, Şokalad Tower, Forte Fashion, Berber Studyo, Sommer… Rusca Azerbaycan gazetinin 1919-cu il sayındakı “Bildiriş”ler yada düşür. Ancag onda kimdik, haradaydıg, indi kimik, haradayıg?! Acınacaglıdır, çox acınacaglıdır!!!

Azerbaycan Türklerinin gelecek soydaşları, yurddaşları Azerbaycan aydınları, bilimçileri son illerde ele bir güne goyulublar, ellerinde haray Türk dilim, haray, haray! – demek hügugu bele  yoxdur!!! Ölke Türke, Türk eline, Türk ulusuna “yadlar”ın elinde! “Yadlar” istediyini etmekde! Azerbaycan Türkleri, onun aydınları da genden baxıb ağlamagda. Ulus da yatmagda. Bağışlayın!!!

15 iyun 2019-cu il.