Sayğılı oxucu, Aztvlere baxmasam da, arabir gonşu otagdakı televizordan oxumamış, oxudulmamış jurnalistlerin hay-küy, yalan-palanla dolu “Padişahım, Güneş de senin gözel üzünü görmek üçün çıxıb” öygü gumbultularını eşidirem. Azerbaycan Respublikasının, Türk Ulusunun, bütün yurddaşların kefi başından aşsaydı, ölke, ulus, toplum çağla yarışsaydı, adam yene bu çağdışılığa  dözerdi. Ancag özgür, gelişmiş Azerbaycan Respublikası üçün elinden geleni etmiş, onun yükselişini isteyen yurdsever kimi bu boğucu, dağıdıcı ortama dözmek olmur! Gelecek soylar bizi bağışlasın, biz onlar üçün çoxlu ağrı-acı, çözümü çetin sorunlar – problemler goydug!!!

Aztvlerin birinin oxumamış, oxudulmamış jurnalisti son günlerde çağdaş demokratik açılarda yurddaşlara güc uyğulamag kimi yolverilmezlikde adı çıxmış polisden danışılan bilgini birnefese oxuyurdu: “Y. Rayon N nömreli Polis Bölmesinden aldığımız melumata göre, rayon sakini, K küçesinde yaşayan, min dogguz yüz heşdad beşinci il tevelledlü Xezerxanov Gülxan Elxan oğlunun bağına baxış zamanı bağda 130 eded narkotik madde kolu aşkar edilmişdir”.

Yaranışdan insanların bir-birinden çox az seçilen sesgavrama bacarığı vardır. Buna göre de, görsel basının sunucuları dinleyicilerin onları daha yaxşı eşitmeleri, anlamaları üçün sözleri gavranılan itilikde, düzgün demeye, vurğuları yerinde işletmeye borcludurlar! Bu anlamda Spase televiziyasında “Hava bilgisi”ni sunan gızın danışığı Azerbaycan Türklerinin gözel dilini, Türk ulusunu aşağılamagdır!

Dediyimiz cümleni arı-duru, “şirin dilli, bey dilli” Türk dilinde en azı bele demek olmazdımı? “Y. Rayon N saylı Polis bölmesinden aldığımız bilgiye göre, K küçesindeki 5 saylı evde yaşayn, min dogguz yüz seksen beşinci ilde doğulmuş Gülxan Elxan oğlu Xezerxanovun bağından 130 uyuşduruçu kolu tapılmışdır”.

Jurnalıstin danışığındakı yersiz, yanlış sözlere, anlamlara baxag:

Melumat (arabca) – türkce bilgi.

Sakin (farsca) – türkce yaşayan.

Heştad (farsca) – türkce seksen.

Tevellüd (arabca) – türkce doğum günü.

Zaman (arabca) – türkce yersizdir.

Eded (arabca) – türkce 130-dan sonra gereksizdir.

Xezerxanov Gülxan Elxan oğlu – ad-soyadın Rus dilindeki yazı biçimi. Türk yazı biçimi beledir: Gülxan Elxan oğlu Xezerxanov.

Sözardı: “Arab-fars  dili çör-çöpü xesteliyi” yadıma bir olmuşu saldı. 1990-cı illerdi. Gonşumuzun “durduğu yerde dombalag aşan” çocuğunu Türk dilinde gözel, anlamlı danışmag da öyredilmeli olan Azerbaycan Pedogoji Universitetinin yanındakı Gimnastika Okuluna apardım. Okul direktorunun yardımçısı, menden de yaşlı bir Rus xatun idi. Bizi iş otağına çağırdı. Oturdug.

Öyretmenbaşı çocugdan sordu:

• Adın nedir?
• Çocug bir anda cavab verdi: – Yaşar.
• Familiyan?
• Tevellüdün?
• Çocug duruxdu, ne sorulduğunu anlamadığından mene baxdı.
• Dedim: Sayğılı xanım, o, tevellüd sözününün ne olduğunu bilmez, anlamaz. Tevellüd Arab sözüdür, o Türkdür, ola bilsin, indiyedek o sözü heç eşitmeyib de.

Öyretmenbaşı dedi:  Bes ne deyim?!

• Dedim: Neçe yaşın var, ya da neçenci ilde doğulubsan?
• Öyretmenbaşı sordu: Neçe yaşın var?

Yaşar bir anda yanıt verdi: 12.

Belece, öyretmenbaşı ile ulusal dil düşüncesinin ne olduğunu, okullarda, universitetlerde, radio-televiziyalarda nece derinden öyredilmesinin gerekliyini bir daha anladıg. Bu duyğunu indi başımıza turp eken “maskaiçen”lere de gandırmag gerekdir!

HARAY!!! Eyyyy, başda AMEA-nın Dilçilik İnstitutunun direktoru, dilçi akademik Möhsün Nağısoylu olmagla, dilçi akademikler, Azerbaycanda Orta okulda Türk dilinden gözelden-gözel ATA, ANA Türk sözleri çıxarılıb, yerine Arabın valideyn yazılıb, valideyin deyilen sözü goyulub! Görmürsünüzmü?!

9 iyun 2020-ci il