Yurdundan govulmuş Krım Tatarlarının gününe yüz illerle dili medeniyeti danılmış bir xalgın iki pasportu olan tanınmış oğlunun bele yanaşması mene ağır geldi. Kime inanag bu dünyada, Mirze İbrahimov da bele edende?

Hanı bu dünyada ele bir insan,
Yadigar, sen ona yaxın durasan.
Alıb üreyinden gemi, güsseni,
Könlünün oduyla gızdıra seni.

Axı, biz gözümüzü açandan sizi Azerbaycan xalgının milli hüguglarının goruyucusu eşitmişik. Niye öldü, içinizdeki yurd sevgisi Mirze?!
İndi Azerbaycanda yaradılan işsizlikden cana gelen genclerimiz Rusiyada tikilen zavod-fabriklerde işlemeye gedirler. Burada ince bir siyaset yürüdülür. Birincisi, genetik mehve geden Urus xalgını Azerbaycanlı, Özbek, elece de başga tumdan göyertmek, ikincisi, planlı köçle onları da gücsüzleşdirmek.

Bu günlerde 23 yaşlı bir xestem bir günden sonra Uzag Şerge gedeceyini dedi. Dedim ay oğul hara gedirsen?! Bes, bu gızlarla kim evlenecek? Özünüz kökünüzü niye kesirsiniz? Ay gayıtdın ha…

Dedi: doktor, ne eleyim, askerlikden gelmişem, kendimizde dolanacag yoxdur. İş yox, gazanc sünge çekilib. Torpag vermirler ev tikmeye. Kolxoz hamısına üzüm ekdirib. İndi üzümü de gırırlar. Askerlikde olduğum yere gedirem. Orada yaşamıg çetin deyil.

Bağrı gan olan Azerbaycan deyib, köks ötürdük…

Mirze, Ruslar yeddi milyonlug millete onun sayını bilmediyimiz milyardlarından üç milyard üç yüz milyon bölür. Özü de deyirler: çox sağ ol de, bunu da veririk. İstesek, heç onu da vermerik. Mirze, bu xalgın tekce Bakısını düzeltmek üçün ilde 20-30 milyard pul gerekdir! Urusun “it payı” xalgımızı pis güne goyub. Dolanacag derdi xalgımızın esrlerle formalaşmış axlagını, terbiyesini dağıdır.

Goru çatlasın Şah Abbasın. Paytaxtı Tebrizden İsfahana keçirdiyi gün gara geleydi! Şah Abbas bununla Azerbaycanlıların ölümünün özülünü goydu.

Mirze , I Pyotrun cızdığı bu guyunu Sabir esrin başlarında görüb: Sonya kimi gönçedahan, simbeden, reşni çemen, zülfü-semen, gözleri ahuyi-xüten, köpgözel, ağappag, o ismetli, vecahetli, sebahetli, melahetli madamlar, birini elbette alarsan, dese Urus ol, ne çetin şeydir, olarsan, dexi bir xaç da salarsan, bu emelden ucalarsan

İvan namin olarsan,

Amilyanov olarsan.

Mirze, biz gencler ne yaxşı köhne kişiler yaşayır, onlar Vetenimizin hüdudlarını, haglarını bilirler, ne yaxşı Heydar Aliyev Urus taxt-tacında yüksek vezife tutub, ne yaxşı, İran-İrag problemi bele keskinleşib, belke, bu da zamanın bir gurğusudur, bu dünyanın bir defe de bizim xalgımıza yazığı geldi, Heydar Aliyev Azerbaycanı birleşdirdi düşünerken, siz bizi başınza yığıb, milli saadet yolunu göstermekdense, gözlenilmeyen megale yazıb, I Pyotrun guyusunu gösterirsiniz.

Urus İmperyası bizden çox güclüdürse, biz onunla açıg döyüşe gire bilmirikse, heç olmazsa, onun ideoloji yükselişine kömek etmeyek, Çingiz Aytmatovtek düzgünü demeye çalışag: “Ne razval paradnıx zayavleniy, pobednıx likovaniy, çto metodom sotsialistiçeskogo realizma mı otkrıli novıye epoxu, novuyu eru v iskustve, çto vsya naşa literatura i kultura budto bı soverşenna, unikalna, neobıknovenna. Eto ne tak!”.

Bax budur Urusa tebietin, cemiyetin tersine yaşadığını gücüne uyğun göstermek.

Mirze, garagün bir xalgın tanınmış oğlu birden-bire adalete çağırışdan çekilib, dili, medeniyeti yox edilmiş yazıg bir xalgı onlara edilen cinayetle barışmağa çağırır. Nedir Krım Tatarlarının günahı Mirze?! Ölkelerinde Urusdan 600 il gabag, belke de daha çox yaşamalarıdırmı? Stalinle onun guyrugları Tatarların Almanlarla “razılaşdıg”larını behane edib, Çingiz xanın, Batı xanın, Teymurlengin öcünü almadılarmı?! Belke, Tatarlar bütün ordusu ile Almanlara keçen general Vlasovdan böyük “cinayet” edibler?! Böyük Veten Müharibesinde çalınan gelebede bütün xalgların payı vardır, Tatarların da!

Mirze, Azerbaycanın nefti, Orta Asiyanın var-yatırı olmasaydı, Urusun adına yazdığı müharibede gelebe mümkün deyildi?!

Komisiyaya gulag asmağa çağırırsınız. Mirze, bir komisiya gücsüzlere, haggını isteyenlere garşısa, onu eşitmeye deyermi?! Telesik, Krımda, Çexovun bağında “xatire ansamblı” tikmekle tarixi gizletmek olmaz! Hansısa bir xalgın dünyaya ağalıg etmesi beşeriyetin sonuna çıxar! Akademik Ambartsumyanın bele bir sözünü oxumuşdum: “İçirem SSRİ-deki bütün xalgların sağlığına, Rus xalgından başga, çünki o, işğalçı xalgdır”. İnandığınız komissiya “xalg yerlerden mektublar yazır” – deyib, “Tatar ekstremistleri”ni darmadağın etdi.

Mirze, bunlardan sonra sizin “Pervane” pomanındakı Urusun Azerbaycan xalgının “atalar sözü”nü demeyine inanmag olmur. Mirze, bir ölkenin paytaxtında urusca iki söz bilmeyen Azerbaycanlılar uşaglarını Urus mektebine goymağa mecbursa, bir ölkede, doğulduğun yere gedende pograniçnik adlanan Urus soldatı seni yoxlayırsa, buna nece dözmek olar?

Taleyime sen bax:

düşüncelerim yasag,

duyğularım yasag.

Keçmişimden söz açmağım yasag

geleceyimden danışmağım yasag.

Ata-babamım adını çekmeyim yasag.

Anamdan ad aparmağım yasag.

bilirsen, anadan doğulandan bele

Özüm bilmeye-bilmeye

dil açıb danışdığım dilde

– danışmağım da, yasag imiş, yasag! – deyen sehendlerin dilini kesmeye kimin haggı vardır, kimin?!

(Ardı var)